سامان دهی به یک جامعه انسانی نیازمند صرف زمان، خلاقیت و هزینه است. از آنجا که ذات انسان متمایل به زیبایی هاست، لذا از هر ابزاری برای زیباسازی و ایجاد تنوع در محیط زندگی خود استفاده می کند. به این ترتیب شهر با ظاهر کسالت بار خود را با محیطی سرزنده، عوض می کنند.

در واقع ایده زیباسازی فضای شهری از زمان توسعه شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان شکل گرفت. ایده ای که از قرن 19 به مرور رشد کرد و امروزه به جایگاه ویژه و پر اهمیتی رسیده است.

فضای سبز، المان های متنوع، مجسمه ها، تجهیزات تفریحی و ورزشی و بسیاری ابزار دیگر هر یک به نوبه خود نقشی در زیباسازی فضای شهری ایفا می کنند. کیفیت فضای شهری بر سلامت روحی و شادی انسان تاثیر مستقیمی دارد. در سامان دهی محیط هر شهری، توجه به نیازهای انسانی به صورت متناسب در نظر گرفته می شود. از جمله این نیازها تجهیزات مبلمان شهری است.

 
هدف از طراحی مبلمان شهری

مبلمان شهری در واقع مجموعه وسیعی از تجهیزاتی است که در فضای عمومی شهری مورد استفاده شهروندان قرار می گیرد. این ابزار با طراحی های ویژه و قرار گیری در اماکن مناسب علاوه بر زیباسازی فضای شهری، نیازهای انسان را براورده می کند. در شهرهای توسعه یافته و پر جمعیت امروزی، با وجود آسمان خراش ها، سر و صدای پایان ناپذیر خودروها و آلودگی هوا، به طرحی برای ایجاد آرامش ذهنی شهروندان نیاز خواهد بود.

ایده ای که بتواند با وجود حجم وسیع آلودگی های بصری، چهره شهر را تغییر دهد. از جمله اهداف طراحی تجهیزات مبلمان شهری، ایجاد آرامش روانی، افزایش سطح رفاه شهروندان و ارتقای فرهنگ شهرنشینی است. در واقع تجهیزات مبلمان شهری از اجزای جدایی ناپذیر شهری است که نقش آن در تغییر چهره خیابان ها، چهارراه ها، پیاده روها، پارک ها و فضاهای باز غیر قابل انکار است.
 
مبلمان شهری، سازگار با طبیعت

با استفاده از انواع مبلمان شهری در فضاهای باز شهری، محیط های کارآمد خلق می شود. این اماکن می توانند تا حد زیادی در بهبود رفاه اجتماعی و کیفیت محیط شهری تاثیر گذار باشد. نصب این تجهیزات و سامان دهی اوضاع شهری، وظیفه مهمی است که اجرای آن بر عهده شهرداری و نهادهای وابسته است. با توجه به اهداف بلند مدت این نهادها در زیباسازی فضای شهری، باید نکاتی را در نظر گرفت که در عین پیشبرد اهداف، از هزینه های اضافی پرهیز کرد.

به این معنا که موادی که برای ساخت مبلمان شهری ساخته می شوند، در عین استحکام و دوام بالا در برابر شرایط محیطی، باید آسیبی به محیط زیست وارد نکنند. از این رو مواد اولیه مورد استفاده برای ساخت این تجهیزات اغلب، سنگ، چوب، مصالح ساختمانی و فلزات هستند. در واقع این مواد در صورت خرابی، زباله ساز نیستند. چرا که جزئی از طبیعتند و تجهیزات فلزی و پلاستیکی نیز قابل بازیافت خواهند بود.

 
ویژگی های تجهیزات مبلمان شهری

مبلمان شهری در واقع مجموعه ای از ابزار، اشیاء، المان ها، تابلوها، بناهای کوچک و دستگاه هایی گفته می شود که به منظور ایجاد رفاه و زیباسازی فضای شهری طراحی می شوند. این اجزا علاوه بر زیبایی، باید در بردارنده هویت مردم آن منطقه باشد. مبلمان شهری تجهیزاتی هستند که روزانه در معرض دید شهروندان و مسافران قرار می گیرند. از این رو می توان با بهره گیری از این تجهیزات می توان تاثیر زیادی بر ارتقای فرهنگ مردم گذاشت.

استفاده از هر جزء از مبلمان شهری به صورت اصولی و در مکان مناسب باید صورت گیرد تا بتواند تاثیر مثبتی ایجاد کند. کمیت، کیفیت و جاگذاری مناسب سه اصل مهمی است که در نصب تجهیزات مبلمان شهری باید در نظر گرفته شوند. نصب تعداد مناسب چراغ های روشنایی در فضای پاک، خیابان ها و یا استفاده از سطل زباله در مناطقی که نیاز خواهد بود، از جمله ویژگی های مبلمان شهری است. در مورد کیفیت می توان گفت مبلمان شهری می بایست از دوام و زیبایی برخوردار باشد. طراحی اجزای مختلف مبلمان شهری باید مطابق با فرهنگ، هویت و پیشینه یک ملت باشد.

در عین حال متناسب با سایر اجزای مبلمان شهری باشد. تضادهای بیش از حد در طراحی، تناقضات و سردرگمی ایجاد می کند که خارج از اهداف و ویژگی های مبلمان شهری است. برای طراحی مبلمان شهری باید هوشمندی و خلاقیت طراحان مختلف با سلایق متفاوت را در هم آمیخت. در این صورت ایده های بی نظیری در سطح شهر نصب خواهند شد.طراحی فضا و نصب انواع مبلمان شهری باید به نوعی اجرا شود که گردشگران و رهگذران نا آشنا با محیط، بتوانند اوقات خوشی را در فضاهای عمومی سپری کنند. از این رو امکانات رفاهی باید در پارک ها در حد استاندارد در نظر گرفته شود.

 
انواع مبلمان شهری و کاربردهای هر یک

گستردگی مبلمان شهری سبب شده است این تجهیزات در گروه های مختلفی دسته بندی شوند. بهره گیری از تمامی این اجزا در کنار یکدیگر می تواند محیطی دلنشین و آرامش بخش برای شهروندان ایجاد کند. برای کسب اطلاع بیشتر در مورد دانش زیباسازی فضای شهری باید با انواع مبلمان شهری و مزایا و کاربردهای هر یک آشنا شوید. آشنایی با نقش موثر هر یک از اجزای مبلمان شهری می تواند در مراقبت شهروندان از مبلمان شهری تاثیر مفیدی داشته باشد. در ادامه بطور خلاصه کاربردهای هرگروه از مبلمان های شهری بیان شده است؛

 
مناطق مناسب برای نصب نیمکت پارکی

اجزای ساخته شده از چوب، سنگ و فلز هستند که به نسبت سلیقه و خلاقیت طراحان آنها، می تواند ظاهری متفاوت داشته باشد. اما این تجهیزات در هر شکلی که طراحی شوند، کاربری یکسانی خواهند داشت. از نیمکت پارکی در مناطقی همچون پارک، بلوار، محوطه های عمومی و فضای سبز ادارات و سازمان ها استفاده می شود. اغلب فضاهای سبز شهری همچون پارک ها محیط مناسبی برای گذراندن اوقات افراد است. از این رو برای استراحت و گردهمایی مردم در چنین اماکنی نیاز به نصب نیمکت پارکی خواهد بود. در واقع کمترین امکاناتی که می توان در فضای یک پارک انتظار داشت، وجود صندلی و نیمکت پارکی استاندارد است.

ساخت نیمکت پارکی مستلزم رعایت نکات مختلفی از جمله جنس نیمکت است. موادی که برای ساخت این تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرد، باید از استحکام و دوام بالایی برخوردار باشد. در عین حال هزینه تمام شده برای ساخت این وسایل پایین باشد تا بتوان این تجهیزات را در تعداد بالا تولید کرد.

نکاتی از قبیل رعایت ابعاد و زوایا در طراحی نیمکت پارکی استاندارد الزامی است. نیمکت پارکی باید علاوه بر ایجاد راحتی، با طراحی های متنوع، در زیبایی پارک محیط اثر گذار باشد. رنگ آمیزی این وسایل باید متناسب با نوع محیط اطراف باشد و از رنگ های محافظت کننده برای رنگ آمیزی استفاده شود.

 
سطل زباله پارکی و سطل زباله گالوانیزه

سطل زباله پارکی از جمله لوازم مبلمان شهری است که بدون وجود آنها، شهری مملو از زباله خواهیم داشت. نصب سطل زباله پارکی در پارک ها، معابر، پیاده رو ها و سایر فضاهای عمومی به منظور پاکسازی محیط الزامی است. سطل زباله پارکی را در طرح های مختلف و از فلز می سازند. به منظور افزایش دوام سطل زباله پارکی در محیط های مختلف، از رنگ های جلا دهنده و محافظ برای رنگ آمیزی آن استفاده می شود. سطل زباله گالوانیزه در مقایسه با سایر نمونه های فلزی، از دوام بیشتری برخوردار است.

 اگرچه امروزه طراحان خلاق این تجهیزات را در مدل های مختلفی می سازند، اما باید در طراحی آن اصول مهمی در نظر گرفته شود. سطل آشغال پارکی باید دارای درپوش باشد و دیگر اینکه طراحی آن به نوعی باشد که به سرعت و بدون دردسر توسط مامور شهرداری قابل تخلیه باشد.

 
هدف از نصب ماکت و المان شهری

ماکت و المان شهری از نمادهای مورد علاقه طراحان است. چرا که با خلاقیت و هوشمندی می توانند مفاهیم مختلفی را در المان ها و ماکت های شهری بگنجانند. در واقع المان ها زبان گویای این مفاهیم هستند. در طراحی و ساخت این نمادها باید اصول، قواعد و عرف جامعه در نظر گرفته شود. به علاوه باید ایده های اصلی هر المان نشات گرفته از فرهنگ و هویت آن جامعه باشد. تا به خوبی در نظر عامه مردم ملموس باشد. ماکت و المان شهری را غالبا در ابعاد بزرگ و از مواد با دوام می سازند.

 ماکت ها انواع مختلفی دارند که هریک به نوعی انتقال دهنده پیام خاصی خواهد بود. از انواع ماکت و المان شهری می توان المان نمایشی، بیانی و المان تبلیغاتی را نام برد. در طراحی المان شهری باید دیدگاه اکثریت جامعه را در نظر گرفت. به طوری مفاهیم خلق شده در یک المان قابل درک برای اکثریت باشد.

 
گلدان شهری

گلدان شهری سفیران کوچک طبیعت در میان جوامع شهری است. این تجهیزات در طراحی ها و رنگ های متنوع و جذاب، جلوه ویژه ای به فضای شهری می بخشند. گلدان شهری به طور دائم در معرض رطوبت و فرسایش ناشی از آن قرار دارد. به علاوه خطرات احتمالی ضربه دیدن، هوای آلوده و تابش مستقیم نور خورشید را هم باید در نظر گرفت. از این رو موادی که در ساخت گلدان مورد استفاده قرار می گیرند، باید کاملا مقاوم و با دوام باشند. جنس اغلب گلدان های شهری از فایبرگلس و یا بتن است.

 به منظور زیباسازی این گلدان ها و همینطور افزایش طول عمر آنها از رنگ محافظ برای رنگ آمیزی آنها استفاده می شود. این رنگ محافظ از سه لایه رنگ آستر، رنگ اصلی و پوشش رزین تشکیل می شود. پوشش رزین از خاصیت آنتی uv برخوردار است که سبب ماندگاری تجهیزات است. گلدان هایی که در کیفیت بالا ساخته می شود، پس از سال ها استفاده در محیط های عمومی و در صورت مراقبت های معمول ماندگار خواهند بود.